Combinatieteelt
Combinatieteelt wil zeggen dat je verschillende gewassen vlakbij elkaar of door elkaar teelt. Dit kan in rijtjes naast elkaar, in de rij afwisselend of zomaar door elkaar. De bedoeling van combinatieteelt is om bepaalde aantastingen te voorkomen of om een hogere opbrengst te krijgen doordat de gewassen gezonder zijn en door de afwisseling dichter opeen kunnen groeien.
GEWAS | Gaat goed bij | Gaat niet goed bij |
---|---|---|
slasoorten | ui, prei, wortel, radijs | |
spinazie | aardbei | |
knolselder | prei | |
prei | knolselder | |
koolselder | knolselder, tomaat, boon, aardappel, sla | aardbei |
radijs | sla, wortels | |
komkommerfamilie | mais, boon, erwt | aardappel |
tomaat | wortel, kool, prei, asperge, selder | erwt, venkel |
suikermais | boon, erwt, aardappel, pompoen | |
wortel | ui, sla, erwt, prei, radijs, knoflook | |
knolvenkel | tomaat, boon | |
rode biet | ui, kool, koolrabi | |
ui | wortel, biet, sla, aardbei, kamille | boon, kool |
knoflook | aarbei, wortel | boon, erwt |
aardappel | boon, mais, kool, mierikswortel | tomaat, selder |
erwt | wortel, sla, komkommer, radijs | boon, ui, knoflook, tomaat |
boon | aardappel, wortel, knolselder, kool, komkommer | erwt, ui, knoflook, venkel |
aardbei | sla, boon, spinazie, prei | |
asperge | tomaat | peterselie |
Bovenstaande combinaties zijn in de loop der tijden door vele generatie tuinders beproefd en is lang niet altijd wetenschappelijk beproefd of onderzocht. Het waarom dat sommige combinaties beter groeien ligt vooral in de wijze waarop de planten elkaar wederzijds beïnvloeden. Ze kunnen elkaar beschermen door de wind die ze voor elkaar vangen of juist door de stoffen die ze afscheiden. Ook doordat een groep dezelfde planten makkelijker insecten aantrekken en zeker de schadelijke zal een rol spelen. Anderszins zijn er bepaalde kruiden die stoffen afscheiden die insecten weerhouden een plant te bezoeken. Doordat je gewassen door elkaar zet zal ook betekenen dat insecten die op de vorm van een plant afgaan deze minder snel zal herkennen.
In de bovenstaande lijst staan de meest belangrijke groenten vermeld en waarvan zeker is dat de combinatie klopt of juist niet. Er zijn veel publicaties over dit onderwerp geschreven waarvan niet met zekerheid is te zeggen is of de auteur de combinaties zelf onderzocht of misschien overschreef van anderen.
Een probleem bij combinatieteelt is dat lang niet alle planten die bij elkaar staan dezelfde voedingsbehoefte hebben. Als je dus deze combinaties toepast zul je individueel of per rij moeten bemesten om geen problemen te krijgen. In de praktijk zul je dus zoveel mogelijk gewassen met dezelfde voedingsbehoefte bij elkaar plaatsen of die elkaar aanvullen zoals mais en boon.
Een ander nadeel van combinatieteelt is dat gewassen meerdere keren achter elkaar op hetzelfde perceel kunnen komen en dan misschien niet op dezelfde plek maar toch. Bij vruchtwisseling gebeurt dit niet want daar wisselen de gewassen elkaar dusdanig af dat een gewas pas na voldoende jaren weer op dezelfde plek kan komen.
In theorie is vruchtwisseling even zinvol als combinatieteelt. In de praktijk is er weinig zinvol onderzoek gedaan de verschillende geschikte combinaties. Met andere woorden we weten nog te weinig.
5Bron: Handboek Ecologisch tuinieren. Uitgegeven door VELT.